نگاهی به آیین های عزاداری مردم دزفول در ماه محرم
دزفول - محرم ماهی است كه برای مسلمانان یاد آور مصائب اهل بیت (ع) است و آیین های عزاداری ویژه ای برای زنده نگهداشتن یاد و خاطره شهدای مظلوم واقعه خونین كربلا با برپایی تكایا و پوشیدن جامه سیاه و سیاه پوش كردن اماكن و خیابانهای شهر با شور خاصی برگزار می شود.
مردم دزفول در شمال خوزستان نیز در همین راستا با شور و عشق وصف ناپذیری به عزاداری امام حسین (ع) و یارانش می پردازند و اعتقاد راسخی به آیین های ویژه ماه محرم دارند به طوری كه هر سال با شكوه تر از سالهای گذشته به تعزیه و سوگواری در این ایام می پردازند.
شیتگان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در دزفول با فرارسیدن ماه محرم و حتی قبل از محرم با آماده كردن تكایا،مساجد و خیابانها و سیاه پوش كردن در و دیوار به استقبال ماه محرم می روند و فضای شهر و خانه ها را با عطر و بوی محرم و صفر پر می كنند.
این تكایا یادآور خیمه ها و چادرهای ابا عبدالله الحسین (ع) در دشت خونین كربلا بر پا می شود تا خاطره شهدای این واقعه هر چه بیشتر گرامی داشته شود.
در این ایام كودكان ،نوجوانان ،جوانان و پیران ،زنان و مردان هر بك به نوعی علاقه خودرابه امام حسین (ع) نشان می دهند و در غم شهادت یاران امام در دشت كربلا اشك می ریزند و مرثیه سرایی می كنند و نذری می دهند.
كودكان با برپایی تكایای كوچك در خیابان ها و آذین كردن آنها با پارچه های مشكی و ویژه محرم و با پخش نوحه ها و مرثیه خوانی ها هر یك در حد توانایی خود ارادت به امام حسین (ع) را نشان می دهند حال و هوای شهر پر از عطر محرم می شود.
مادران نیز با فراهم كردن نذورات خود در ماه محرم فرزندان خود را برای برگزاری هر چه باشكوهتر آیین های سوگواری همراهی می كنند تا این سنت حسنه با گذشت سالیان دراز در بین دوست داران اهل بیت (ع) زنده بماند.
در روزهای اول ماه محرم در دزفول مردان نیز با حضور در مساجد و تكایا و دعوت از روحانیون و مداحان به روضه خوانی ،سینه زنی وسوگواری می پردازند.
زنان دزفولی نیز با برپایی روضه های زنانه یك روزه،سه روزه و پنج روزه با تهیه نذری های ویژه محرم از جمله حلوا،شله زرد،آش رشته و نذری های دیگر و دعوت مداحان اهل بیت (ع) برای ذكر مصایب امام حسین (ع) و حضرت زینب(س) با سینه زنی و مرثیه سرایی اشك ماتم می ریزند.
خانواده های بسیاری نیز در دزفول در دیگ های بزرگ برای عزاداران حسینی شام و نهار تهیه كرده و در اختیار عزاداران و سوگواران قرار می دهند و عده ای دیگر نیز در این ایام گوسفند قربانی می كنند.
در شبهای هفته اول ماه محرم در دزفول پس از نوحه خوانی در مساجد همه عزادارن در تكایا حضور می یابند و به چلاب زنی می پردازند و همراه با آیین چلاب زنی به زمزمه نوحه می پردازند و در بعضی دیگر از تكایا عزادارن حسینی چوب بازی می كنند كه این آیین نمادی از صحنه جنگ است كه به صورت نمادین همراه با طبل ،دهل ، شیپور و سرنا انجام می شود.
به این صورت كه عزاداران به دو گروه تقسیم می شوند و با چوب ،سپر و شمشیر به اجرای نمایش نمادین می پردازند و گروهی دیگر كه مردان چوب به دست هستند چوب ها را به طور منظم به هم می زنند.
آذین بندی علم ها در ماه محرم بر اساس سنتی دیرینه یكی دیگر از آیین هایی است كه توسط مردم دزفول انجام می شود.
این علم ها در 10 شب در كنار تكایا و هیات های عزاداری به اهتزا درآمی آیند كه در زبان محلی به آنها علم یراق می گویند كه در بعضی موارد طول آنها به 12 متر نیز می رسند.
عزاداران حسینی در دزفول این علم ها را كه با شال های سفید ،سبز و سیاه آرائیده شده اند در غروب تاسوعا بر سر شانه ها حمل می كنند و در آیینی دیرین به مكان مذهبی رودبند دزفول می برند و در آنجا علم گردانی و عزاداری می كنند.
آیین های شبیه خوانی از دیگر آیین های ویژه محرم در شهرستان دزفول است كه درهر كدام از این آیین ها قسمتی از واقعه كربلا به نمایش گذاشته می شود و تعدادی از عزاداران به صورت شعر و با لحن و آهنگ خاصی وقایای كربلا را توصیف می كنند و به اجرای نمایش می پردازند كه محبان اهل بیت (ع) را تحت تأثیر قرار می دهد.
در صبح عاشورا همه عزاداران دزفول به آستانه متبركه رودبند می روند و با عزاداری های ویژه یاد امام حسین (ع) را گرامی می دارند و به سینه زنی می پردازند.
هیات های عزاداری دزفول در روز عاشورا كه شامل هیات های سینه زنی،زنجیر زنی ،گروه مارش و گروه اسرای حسینی هستند نیز به خیابان ها آمده و به سینه زنی و زنجیر زنی می پردازند و به امامزاده سبزقبا ادای احترام كرده و شهادت امام حسین (ع) را به ایشان تسلیت می گویند.
در این هنگام خیابان های دزفول مملو از جمعیت عزاداران حسینی است كه نذری های فراوانی نیز بین عزاداران پخش می شود.
مردم عزادار دزفول در روز عاشورا طاقی با چهار گلدسته را به حركت در می آورند كه روی آن به سبك نقاشی های قهوه خانه ای ، صحنه هایی از عاشورا را به تصویر كشیده است كه به این طاق شیدانه می گویند.
در شام غریبان نیز مردم دزفول به صورت هیات های سینه زنی در محل امامزاده رودبند،امامزاده سبزقبا (ع) و در كوچه ها و خیابان ها حضور می یابند و با نام و یاد امام حسین (ع) و سر بریده اش و شهدای كربلا شمع و فانوس روشن می كنند و به زمزمه نوحه و تعزیه می پردازند.
در سومین شب از شهادت امام حسین (ع) مردم دزفول آیین كفن و دفن را برگزار می كنند و به صورت نمادین پیكر شهدای كربلا را دفن می كنند.
در اربعین حسینی نیز آیین های ویژه ای در دزفول برگزار می شود و كاروان اسرای نیز به شكل نمادین از محل آستانه متبركه سبزقبا(ع) تا آستانه مقدس بن جعفر (ع) به حركت در می آیند و شور اربعین حسینی محبان اهل بیت (ع) با كوه خاصی جای جای این خطه را فرا می گیرد.
مردم دزفول در شمال خوزستان نیز در همین راستا با شور و عشق وصف ناپذیری به عزاداری امام حسین (ع) و یارانش می پردازند و اعتقاد راسخی به آیین های ویژه ماه محرم دارند به طوری كه هر سال با شكوه تر از سالهای گذشته به تعزیه و سوگواری در این ایام می پردازند.
شیتگان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در دزفول با فرارسیدن ماه محرم و حتی قبل از محرم با آماده كردن تكایا،مساجد و خیابانها و سیاه پوش كردن در و دیوار به استقبال ماه محرم می روند و فضای شهر و خانه ها را با عطر و بوی محرم و صفر پر می كنند.
این تكایا یادآور خیمه ها و چادرهای ابا عبدالله الحسین (ع) در دشت خونین كربلا بر پا می شود تا خاطره شهدای این واقعه هر چه بیشتر گرامی داشته شود.
در این ایام كودكان ،نوجوانان ،جوانان و پیران ،زنان و مردان هر بك به نوعی علاقه خودرابه امام حسین (ع) نشان می دهند و در غم شهادت یاران امام در دشت كربلا اشك می ریزند و مرثیه سرایی می كنند و نذری می دهند.
كودكان با برپایی تكایای كوچك در خیابان ها و آذین كردن آنها با پارچه های مشكی و ویژه محرم و با پخش نوحه ها و مرثیه خوانی ها هر یك در حد توانایی خود ارادت به امام حسین (ع) را نشان می دهند حال و هوای شهر پر از عطر محرم می شود.
مادران نیز با فراهم كردن نذورات خود در ماه محرم فرزندان خود را برای برگزاری هر چه باشكوهتر آیین های سوگواری همراهی می كنند تا این سنت حسنه با گذشت سالیان دراز در بین دوست داران اهل بیت (ع) زنده بماند.
در روزهای اول ماه محرم در دزفول مردان نیز با حضور در مساجد و تكایا و دعوت از روحانیون و مداحان به روضه خوانی ،سینه زنی وسوگواری می پردازند.
زنان دزفولی نیز با برپایی روضه های زنانه یك روزه،سه روزه و پنج روزه با تهیه نذری های ویژه محرم از جمله حلوا،شله زرد،آش رشته و نذری های دیگر و دعوت مداحان اهل بیت (ع) برای ذكر مصایب امام حسین (ع) و حضرت زینب(س) با سینه زنی و مرثیه سرایی اشك ماتم می ریزند.
خانواده های بسیاری نیز در دزفول در دیگ های بزرگ برای عزاداران حسینی شام و نهار تهیه كرده و در اختیار عزاداران و سوگواران قرار می دهند و عده ای دیگر نیز در این ایام گوسفند قربانی می كنند.
در شبهای هفته اول ماه محرم در دزفول پس از نوحه خوانی در مساجد همه عزادارن در تكایا حضور می یابند و به چلاب زنی می پردازند و همراه با آیین چلاب زنی به زمزمه نوحه می پردازند و در بعضی دیگر از تكایا عزادارن حسینی چوب بازی می كنند كه این آیین نمادی از صحنه جنگ است كه به صورت نمادین همراه با طبل ،دهل ، شیپور و سرنا انجام می شود.
به این صورت كه عزاداران به دو گروه تقسیم می شوند و با چوب ،سپر و شمشیر به اجرای نمایش نمادین می پردازند و گروهی دیگر كه مردان چوب به دست هستند چوب ها را به طور منظم به هم می زنند.
آذین بندی علم ها در ماه محرم بر اساس سنتی دیرینه یكی دیگر از آیین هایی است كه توسط مردم دزفول انجام می شود.
این علم ها در 10 شب در كنار تكایا و هیات های عزاداری به اهتزا درآمی آیند كه در زبان محلی به آنها علم یراق می گویند كه در بعضی موارد طول آنها به 12 متر نیز می رسند.
عزاداران حسینی در دزفول این علم ها را كه با شال های سفید ،سبز و سیاه آرائیده شده اند در غروب تاسوعا بر سر شانه ها حمل می كنند و در آیینی دیرین به مكان مذهبی رودبند دزفول می برند و در آنجا علم گردانی و عزاداری می كنند.
آیین های شبیه خوانی از دیگر آیین های ویژه محرم در شهرستان دزفول است كه درهر كدام از این آیین ها قسمتی از واقعه كربلا به نمایش گذاشته می شود و تعدادی از عزاداران به صورت شعر و با لحن و آهنگ خاصی وقایای كربلا را توصیف می كنند و به اجرای نمایش می پردازند كه محبان اهل بیت (ع) را تحت تأثیر قرار می دهد.
در صبح عاشورا همه عزاداران دزفول به آستانه متبركه رودبند می روند و با عزاداری های ویژه یاد امام حسین (ع) را گرامی می دارند و به سینه زنی می پردازند.
هیات های عزاداری دزفول در روز عاشورا كه شامل هیات های سینه زنی،زنجیر زنی ،گروه مارش و گروه اسرای حسینی هستند نیز به خیابان ها آمده و به سینه زنی و زنجیر زنی می پردازند و به امامزاده سبزقبا ادای احترام كرده و شهادت امام حسین (ع) را به ایشان تسلیت می گویند.
در این هنگام خیابان های دزفول مملو از جمعیت عزاداران حسینی است كه نذری های فراوانی نیز بین عزاداران پخش می شود.
مردم عزادار دزفول در روز عاشورا طاقی با چهار گلدسته را به حركت در می آورند كه روی آن به سبك نقاشی های قهوه خانه ای ، صحنه هایی از عاشورا را به تصویر كشیده است كه به این طاق شیدانه می گویند.
در شام غریبان نیز مردم دزفول به صورت هیات های سینه زنی در محل امامزاده رودبند،امامزاده سبزقبا (ع) و در كوچه ها و خیابان ها حضور می یابند و با نام و یاد امام حسین (ع) و سر بریده اش و شهدای كربلا شمع و فانوس روشن می كنند و به زمزمه نوحه و تعزیه می پردازند.
در سومین شب از شهادت امام حسین (ع) مردم دزفول آیین كفن و دفن را برگزار می كنند و به صورت نمادین پیكر شهدای كربلا را دفن می كنند.
در اربعین حسینی نیز آیین های ویژه ای در دزفول برگزار می شود و كاروان اسرای نیز به شكل نمادین از محل آستانه متبركه سبزقبا(ع) تا آستانه مقدس بن جعفر (ع) به حركت در می آیند و شور اربعین حسینی محبان اهل بیت (ع) با كوه خاصی جای جای این خطه را فرا می گیرد.
+ نوشته شده در پنجشنبه هفدهم آذر ۱۳۹۰ ساعت 13:4 توسط رضا ارزانی
|